Seçimlere Doğru Adaylık Tartışmaları

Seçimler yaklaşırken adaylık tartışmaları da her geçen gün ısınıyor. Cumhur ittifakı ve millet ittifakı diye iki ana cephe yanında marjinal gruplar da kendilerince yeni gruplar oluşturuyorlar. Seçim sistemi en küçük oy gruplarını dahi önemli hale getirmiş durumda.

Cumhur ittifakının adayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan iken karşısındaki adaya ilişkin henüz bir isim açıklanmış değil. Yeni yönetim sistemi koalisyonlara son verecek denirken en küçük grupların dahi kapsanmasına yönelik koalisyon uygulamaları ortaya çıktı. Hükümetin kurulması aşamasında koalisyon yok gibi görünse de istikrarlı bir yönetim için özellikle meclis içinde koalisyon anlamında ittifaklardan kaçınılamıyor. Cumhur ittifakı diye oluşan grup yeni yönetim sisteminde meclis çatısı altında ortaya çıkabilecek muhalefete karşı doğdu. Bu ittifakın tarafları olan AK PARTİ/AKP meclis içinde ortaya çıkacak muhalefete karşı MHP ile birlikte hareket ederek yasamayı elinde bulunduruyor. Buna karşı MHP bürokrasinin içinde cumhurbaşkanı ile girdikleri perde arkası diyaloğlar aracılığıyla istediklerini alıyorlar. MHP’nin hiçbir beklentisi olmaksızın ittifakın içinde bulunduğunu iddia etmek gerçekçi görünmüyor.

Yeni sistemde hiç kimse tek başına iktidara gelmeyi başaramıyor. Bu nedenle ittifaklar zorunlu bir hale gelmiş durumda. Bu sistemin bu şekle dönüşeceğini iktidarın öngördüğünü söylemek çok mümkün görünmüyor. MHP sayısal gücü ile uyuşmayan bir etkiye bu sistem sayesinde sahip olmuş durumda. AK PARTİ/AKP iktidarı MHP’ye bağımlılıktan memnun olmamakla birlikte sistemden geri dönmeyi de göze alamıyor. Seçimler öncesi de döneceğini beklememek gerekiyor. Yaşanan tüm sorunlara rağmen iktidarın halk nezdinde desteği önemli düzeylerde olmaya devam ediyor gibi görünüyor. Anketlerde genelde birinci parti olarak çıktığı söylense de tek başına yüzde elli oranını geçme ihtimali oldukça düşük. Bu nedenle yanına alacağı diğer ortakları ile yüzde elliyi geçmeyi hedefliyor. Sadece MHP’ye bağımlı olmaktan hoşlanmadığı için ortaklarını arttırma yollarını sürekli arıyor.

Millet ittifakı diye oluşan grup özellikle yerel seçimlerde yapılan işbirliği sonucunda önemli başarılar elde etti. Yerel seçimlerdeki başarıyı cumhurbaşkanlığı seçimlerine de taşımayı düşünüyor. İttifakın parçalarına bakıldığında en büyük parça CHP olmakla birlikte iktidarı tek başına zorlaması mümkün görünmüyor. Bunu bildikleri için millet ittifakı diye anılan grubu bir arada tutmaya çalışıyor. Bu arada da ittifakın liderliğini ele almaya çalışıyor. CHP’nin millet ittifakı içinde liderliği ele alması kolay görünmüyor. CHP’nin geçmişten beri getirdiği bagajlar toplum içindeki desteğin sınırlı kalmasına neden oluyor.

Cumhurbaşkanlığı adayı konusu özellikle millet ittifakı içinde halen tartışma konusu. Toplum içinde cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik geçmişten gelen olumlu bakış son yıllarda iyice düştü. İktidara geldiği günden beri partisinin içinde tüm güçleri eline geçirmesine rağmen son yıllarda yaşanan ekonomik sorunlar başta olmak üzere diğer pek çok alandaki sorunlar cumhurbaşkanının imajını önemli ölçüde sarsmış durumda. Uzun iktidar yılları içinde cumhurbaşkanının gösterdiği performans kendisini büyük oranda yormuş durumda. Buna rağmen kenara çekilmeyi düşünmüyor. Gelinen noktada iktidarın en kötü zamanlarında bırakmak da istemiyor denebilir. Bu yönüyle belki anlaşılabilir bir bakış açısı denebilir. Cumhurbaşkanı hiç yoktan var ettiği bir hareketin ülkede önemli başarılar elde ettiğini görmüşken son yıllarda dibe vurmuş bir durumda bırakmak başarısızlığının da tescillenmesi gibi görüneceği için son bir hamle ile kötü gidişten çıkmayı ümit ediyor. Bununla birlikte bu hiç de kolay değil. Seçimler öncesi millete yapılan vaatlere bakıldığında geçmişte güzel günler yaşattık. Dünyada ve ülke içinde aleyhimize yapılan kötü niyetli girişimler nedeniyle olumsuz durumlara düşmüş olabiliriz ancak bu durumdan toplumu yine biz çıkarırız söylemi kullanılıyor. Yaşanan sorunlarda kendi sorumluluklarını kabul etmek istemiyorlar. Suçu kendileri dışındaki güçlere atıyorlar. Bu da siyasal bir söylemden öte bir anlam taşımıyor. Zira ülke içinde ve dışında yaşanan sorunlarda yönetimin başarısızlığının olmadığını iddia etmek hiç de gerçekçi değil. Yirmi yılı geçen sürede devletin her şeyine hakim olan bir anlayışın bu kadar uzun bir süreyi toplumun tümüne yönelik politika ve uygulamalar geliştirmek yerine kendine bağlı zümreleri öncelemesi sistemin çökmesine neden olmuşken suçluyu dışarda aramak doğru değil.

Cumhur ittifakı bu durumda iken millet ittifakı halen toplum nezdinde alternatif durumuna gelmeyi tam olarak başarabilmiş değil. Millet ittifakı içinde adaylık tartışması seçimler yaklaştıkça gün yüzüne çıkıyor. İttifakın en büyük ortağı CHP haklı olarak kendi liderini aday olarak görmek istiyor. Buna karşın ittifakın içinde bulunan diğer parçalarda tereddütler olduğu görünüyor. CHP’nin lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığına toplumun tüm kesimlerinde gönül rahatlığı ile evet diyenlerin oranı yeterli değil. Tek başına CHP adayının oranı cumhurbaşkanını geçemiyor. Diğer ittifak ortaklarının dayandığı toplum kesimlerinin kolayca CHP adayını desteklediğini söylemek halen mümkün görünmüyor. İyi parti son zamanlarda CHP liderinin adaylığında seçimlerde başarının kolay olmadığını, başka bir aday üzerinde uzlaşılması gerektiğini dile getirdiği görülüyor. İyi parti İstanbul ve Ankara başta olmak üzere diğer illerde yerel seçimlerde CHP adaylarını destekledi. Bu destekle birlikte iktidara karşı başarı da kazanıldı. İyi parti İstanbul veya Ankara belediye başkanlarını CHP lideri yerine aday yapmayı tercih ediyor gibi görünüyor. Millet ittifakının aday profili içinde adı geçen kişi ismi fazla değil. Millet ittifakı içinde yer alan küçük partilerin aday olarak dile getirdiği birileri bulunmuyor.

Bu durumda CHP’nin liderinin adaylığında ısrar etmesi ittifak içinde tartışmaları daha da artırabilir. Bu tartışmalar iktidarın işine yarıyor. Seçimlerde hiçbir adayın ilk turda yüzde elliyi geçemeyeceğinin kesin olduğu söylenebilir. Bu durumda millet ittifakının aday tartışmalarını daha da büyütmeden çoklu adaya gitmesi daha mantıklı görünüyor. Seçimlerde herkes kendi adayını çıkarır. İlk turda çoğunluk sağlanamayacağı için ikinci tura en çok oy alan iki kişi katılır. Bu durumda hakemliği millete bırakmak çok daha doğru olabilir gibi görünüyor. En çok oy alan ikinci adayın etrafında millet ittifakının bir araya gelmesi başarıyı da getirebilir. Aksi takdirde toplumda 2015 Haziran seçimlerindeki benzer bir durumla karşılaşmak hiç de uzak bir ihtimal olmaz. Bu süreçte aday üzerinde uzlaşma kavgası yapmak yerine adaylığın belirlenmesi sürecinde herkesin kendi adayını göstermesi, uzlaşmanın söylemlerde de dile getirildiği gibi ilkeler üzerinde yapılmasının üzerinde durulması çok daha yararlı olacaktır.

  

	Muhalifbakış
	izmirmuhammedali@gmail.com