Seçimlere Doğru Yabancı Nüfus Politikasızlığı!

            İçişleri Bakanlığı, Türkiye nüfusunun demografik yapısının bozulmaması için "mekânsal yoğunlaşma ile mücadele programını" hayata geçirmiş. Buna göre ülke çapında sığınmacı nüfusun bulunduğu mahallelerde %25’lik oranı geçmemesi konusunda bir karar alınmış. Bu konuda yeni düzenlemeler getiriliyormuş. Ülke nüfusunun yapısı konusundaki plansızlık, programsızlık, gelişigüzellik sona erecek mi sorusu akla geliyor ancak bunun çok da mümkün olacağını sanmıyorum. Hemen hiçbir konuda gerçek anlamda bir devlet geleneği oluşturulabilmiş değil. Ülke hala çağdaş bir devlet olamadı. Geçmişten gelen olumsuz adetler, gelenekler halen yönetim kültürümüzde güçlü bir şekilde yaşıyor.

Çağdaş devletlerin özellikleri ile ilgili akademik çalışmalar mutlaka vardır. Bununla birlikte hangi ülkenin çağdaş hangi ülkenin çağdışı olduğunu belirleyen tek bir kriter bulmak zor. Uluslararası kuruluşların kendilerince geliştirdikleri kriterlere göre ülkeler gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmemiş gibi kategorilere ayrıldığı görülüyor. Gelişmiş ülkeler genel olarak çağdaş devletler diye nitelenebilir. Bu tür ülkelerin özelliklerine bakınca ekonomik, sosyal, kültürel, teknolojik, hukuki, siyasal ve çevresel olarak toplumların iyi yaşama şartlarına sahip olduğu görülür. Gelişmişlik itibariyle sorunlu olan ülkelerde ise ekonomik, sosyal, kültürel, teknolojik, hukuki ve siyasal sorunların yoğun olduğu görülmektedir. Bizim ülkemiz bu kategorik gruplamada gelişmekte olan ülkelerin içinde bulunduğu kabul ediliyor. Ülkemizde hemen her alanda önemli sorunların varlığı iç ve dış otoriteler tarafından sürekli dile getirilmektedir. Siyasi iktidar bu değerlendirmeleri açık bir şekilde kabul etmemekle birlikte en azından sorunların varlığını kabul etmek zorunda kalmaktadır.

Ekonomik sorunlara yönelik göstergeler her akşam televizyonlardaki tartışma programlarında dile getiriliyor. Yüksek enflasyon, paranın değersizliği, yüksek dolaylı vergiler, ekonomide var olan yapısal ve sistemsel sorunlar, işsizlik oranlarının yüksekliği, dış bağımlılık alanlarının çokluğu, iç üretimdeki verimsizlik, tarım ve hayvancılıkta yaşanan plansızlıklar, günlük hayatın pahalılığına karşın gelirlerdeki düşüklük, kayıt dışı ekonomi, haksız vergi uygulamaları, sürekli uygulanan vergi afları, kişi başı düşen gelirin düşüklüğü, makro ve mikro düzeydeki ekonomik sorunların başlıcaları olarak herkes tarafından kabul ediliyor.  

Sosyal sorunlar başlığında dile getirilebilecek sorunlar da yine aynı şekilde ekonomik sorunlarla atbaşı gidiyor denebilir. Zengin-fakir arasındaki uçurum, ülkede yaşayan farklı sınıflar arasındaki uyumda yaşanan sorunlar, düzensiz iç göç, şehirlerde görülen düzensiz şehirleşme, Türk-Kürt sorunu, roman vatandaşlara yönelik toplumda var olan sorunlu bakış, eğitim sistemindeki sorunların devasa boyutları tümüyle sosyal ve ekonomik sorunlarla iç içe geçmiş durumda. Nüfus artış hızına yönelik gidişat, evlenme-boşanma oranları, televizyonlara yansıyan haber konuları, televizyon programlarının niteliğine dair dile getirilen eleştiriler hep sosyal sorunlar başlığı altında ele alınabilir.

Teknoloji alanında ekonomik gelişmişlik sorunların niteliğini de doğrudan etkiliyor. Ülkemiz teknolojik olarak dünyadaki gelişmeleri son tüketici düzeyinde takip etmeye çalışıyor. Ekonomik imkanı olan sınıflar dünyadaki gelişmelere göre gelişen teknolojiye kolayca ulaşabiliyor. Teknolojik olarak tüketici bir toplum yapımız var. Yeni teknolojiler geliştirmek yerine geliştirilmiş teknolojileri tüketmekle yetiniyoruz. Bu durum ülkemizi gelişmiş ülke kategorisine katılmasını engelliyor. Teknoloji üretimi yerine üretilen teknolojiyi kullanma sadece tercihle ilgili değil. İmkan ve alt yapının geliştirilememiş olması teknoloji üreticisi haline gelmenin önündeki önemli engellerden.

Hukuki alanda yaşanan sorunlar denilince akla ülke çapında geçerli ve kullanılır bir hukuk sisteminin varlık veya yokluğunu akla getiriyor. Ülkemizde önemli güvenlik sorunlarının olduğu kesin. Hukuk kurallarının etkin bir şekilde hayata geçtiğini söylemek de yine zor. Yargı sisteminin içinde bulunduğu sorunlar hukuk alanındaki sorunları da gösteriyor. Yargı sistemine güven toplum nezdinde oldukça düşük. Herkes mahkemelere düşenin Allah yardımcısı olsun anlayışında. Yıllar yılı bitmeyen mahkemelerdeki işlemler zaman aşımına uğruyor. Mahkemelerle yüz yüze gelip de gerçek anlamda adalet duygusunun tatmin edildiğini söyleyen kişi yok denecek kadar az. Hukuk kuralları güçlülere hizmet ediyor anlayışı genel kabul görmüş bir kanaat. Kural ve kaidelerin sorunsuz ve uzun süre uygulanabildiğini söylemek imkansız. Kişilere ve duruma göre uygulanan hukuk kuralları sürekli ve hızlıca değişiyor. Kuralları yapan yasama makamlarında yer alanlar kendi iradeleri ile veya millet yararını gözeterek hareket etmek yerine kendilerini bu makamlara getiren kişilerin iradesine teslim olmuş durumdalar. Kural ve kaideler gücü eline geçirenlerin iradesine göre eğilip bükülüyor. Suç ve suçluluk kavramı tarafsız yargı organlarınca kullanılan kavramlar olmaktan uzaklaşmış durumda. Siyasal aktörlerin istek ve arzularına göre hareket eden bir yargı sisteminin varlığından şikayet etmeyenler sadece bu sistemden yararlananlar. Sistemi kendi yararına işletenler işleyişe söz söyletmiyor.

Çevresel sorunlar başlığı altında çarpık şehirleşme, kirlilik, trafik, ulaşım ve göç gibi sorunlar sayılabilir. Bu alanda ülke adeta dünya şampiyonluğuna oynuyor. Marmara’daki müsilaj sorunu, şehirlerin içinden akan dere ve nehirlerdeki kimyasal atıklar, ranta dayalı yapılaşma, en üst siyasal figürlerin itirafları arasına girmiş şehirlere ihanet uygulamaları, İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi şehirlerin içinde bulunduğu pek çok sorunlar bu alanda fazla söze yer bırakmıyor.

Sorunları ekonomik, sosyal, siyasal ve benzeri isimlerle nitelendirmek kategorik bir sınıflama kolaylığı sağlamakla birlikte hepsi birbiri ile ilişkili bulunuyor. Bu tür sorunları tek tek sayabilmek kolay olmadığı gibi tek bir yazının sınırları içine de sığmayacaktır. Tüm bunlar bir arada düşünüldüğünde ülkemiz tam bir geri kalmışlık örneği olarak ortaya çıkıyor. Şimdi ülkeyi yönettiğini iddia eden irade yabancı nüfusunun aldığı şekle dair bir düzenleme yapacağını söylüyor. Suriye sorunu 2011 yılında ortaya çıktı. Suriyeliler on yılı aşan bir süredir ülkenin her tarafına ellerini kollarını sallaya sallaya dağılmış durumdalar. Beş milyonu aşmış Suriyeli nüfusunu şimdi hangi kural ve kaide ile düzen altına alabileceklerini sanıyorlar anlamak mümkün değil. Kendi insanının kaydını dahi tutamayan bir işleyiş sisteminde ülkenin her yerine dağılmış Suriyelilerin peşine düşerek etkin bir sonuç alınabileceğini iddia etmek için ülke gerçeklerine gözlerini kapamak gerekiyor. On yılı aşan bir zamandır ülkenin okullarında dahi Suriyelilerin gettolaşmasını engellemek, onları bu ülkenin kültürüne, kuralına uygun bir yaşama şekli alışkanlığı kazandırma endişesi taşımayan bir anlayışın şimdi söylediklerine inanabilmek çok zor görünüyor. Suriyelilere yönelik on altı ilde önlemler alınacağı iddia ediliyor. İstanbul-Fatih, Bursa-Çarşamba, Konya-Şemsi Tebrizi, İzmir-Basmane gibi daha pek çok şehirlerdeki Suriyeli nüfusunun yoğunlaştığı yerlerde belki Türk nüfus nüfusun yüzde yirmibeşi oranında kalmıştır. Kilis, Hatay, Şanlıurfa, Gaziantep, Adana gibi illeri düşünmek istemiyorum. Savaşta yaşanabilecek zulümlerden kaçarak ülkemize gelen Suriyeliler zaman içinde bu ülkenin parçası haline geldiler. Bayramlarda bayramlaşma için kendi ülkesine gidip sonra Türkiye’ye dönüş yapan Suriyeliler için bu güne kadar bir politika üretmeyi düşünmeyen ülke yöneticilerinin bugün politika üretmeyi akıl etmelerini anlamak zor. Başta Almanya olmak üzere gelişmiş Avrupa bu konuda bize yeterince örnek olamadı. Gelen yabancılara bayram için ülkene gidebiliyorsan artık senin sığınmaya ihtiyacın kalmamıştır diyerek kapılarını yabancılara kapatan bir ülke gerçek anlamda yabancı sığınmacı politikasına sahiptir denebilir. Yeni programla yapılmak istenen yaklaşan seçimler nedeniyle ülke çapında Suriyelilere karşı toplumda var olan olumsuz duygu ve düşüncelerin yönetilmeye çalışılmasından başka bir şey değil.

Ülkeyi yönetenler ülkenin gelişmiş, çağdaş bir ülke yapacaklarını iddia ediyorlarsa öncelikle yaşanan yönetim sorunlarına odaklanması gerekiyor. Yönetim sorunları çözülmeden bu ülkede hiçbir sorun çözülemez. Yönetim sorununun çözülebilmesi ise önce yönetim anlayışının değiştirilmesi ile başlar. Oysa mevcut yönetim anlayışının yakın zamanda değişeceğini iddia etmek ülke gerçeklerine uymuyor. Yirmi yılı aşan iktidar tecrübesinin bu saatten sonra yönetim anlayışını değiştirebileceğini söylemek için çok geç kalınmıştır. Şu andan itibaren yönetim anlayışın değiştirilebileceğini ve bundan sonuç alınabileceğini iddia etmek hayatın geriye doğru işlemesi kadar imkansız bir durum. Mevcut yönetim iktidara geldiği andan itibaren o güne kadar oluşmuş yönetim kültürünü değiştirmek yerine kendine hizmet eden bir yapıya dönüştürmeyi tercih etti. Yönetimdekilerle işbirliği içinde oluşturulan yapı menfaat gruplarından oluşan çevreler oluşturdu. Bu menfaat grupları yönetenlerle işbirliği içinde kendilerine hizmet eden bir işleyiş düzeni kurdular. Yönetim anlayışının değişmesi demek bu işleyiş düzenini, menfaat gruplarını, işbirliği içinde işleyen sistemi bozmayı gerektirir. Buna hiç kimse gönüllü bir şekilde rıza göstermez. Bu anlayışın yirmi yıla yakın zaman içinde oluşturduğu bu işleyiş düzeninin kolaylıkla değişeceğini düşünmek dünya gerçeklerine uymamaktadır.

Mevcut işleyişin değişmesi için köklü siyasal, ekonomik, bürokratik, sosyal düzenlemelerin, yapılanmaların oluşturulması gerekir. Bu ise mevcut iktidar ve destekçileri tarafından yapılamaz. Yepyeni bir ekip, anlayış, bakış açısı ve işleyiş düzenine ihtiyaç bulunmaktadır. Toplumun bu yeniliği ortaya çıkarabilmesi kısa sürede mümkün görünmüyor. Yaşanan ekonomik, sosyal, siyasal, bürokratik sorunlar toplumu bu yeniliğe zorlayabilir. O zamana kadar sorunlarla terbiye edilmeye devam edeceğiz.

 

                                         Muhalifbakış

                                     izmirmuhammedali@gmail.com